Ήμουν ένας από αυτούς τους οικονομολόγους για τους οποίους η ασιατική κρίση του 1997-1998 αποτέλεσε ανησυχητική αποκάλυψη, μια απόδειξη ότι γεγονότα που θύμιζαν τη Μεγάλη Ύφεση θα μπορούσαν να ξανασυμβούν στον σύγχρονο κόσμο, γράφει ο Paul Krugman.
Μεταξύ των πολύ μεγάλων κρίσεων στη νοτιοανατολική Ασία και της μακράς στασιμότητας στην Ιαπωνία, ήταν ξεκάθαρο -ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα- πως δεν έχουμε την κατάσταση υπό έλεγχο. Δυστυχώς, δεν ήταν πολλοί αυτοί που κατάλαβαν αυτό το μάθημα και, μία δεκαετία αργότερα, είχαμε μια παγκόσμια κρίση που έκανε την ασιατική να μοιάζει συγκριτικά ασήμαντη.
Το πρώτο που θέλετε να πείτε για όλες τις οικονομίες της κρίσης -ακόμα και για την Ινδονησία, που αντιμετώπισε μακράν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην αρχή- είναι ότι τελικά ανέκαμψαν δυναμικά:


Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εμπειρία των χωρών που φαίνονται να έχουν τον μεγαλύτερο παραλληλισμό με τη ΝΑ. Ασία αυτήν τη φορά, δηλαδή τις προβληματικές χώρες της ευρωζώνης. Ακολουθεί μια σύγκριση της Ινδονησίας μετά το 1997 και της Ελλάδας μετά το 2007 - τα τελευταία χρόνια για την Ελλάδα αφορούν τις τρέχουσες προβλέψεις του ΔΝΤ (ο αριθμός των ετών μετά τα προ κρίσης peaks βρίσκεται στον οριζόντιο άξονα):

Σ' αυτό το σημείο του επακόλουθου της ασιατικής κρίσης, ακόμα και η Ινδονησία βρισκόταν στον δρόμο της ανάκαμψης. H Ελλάδα, η Ισπανία κ.ά., όμως, εξακολουθούν να βυθίζονται.
Αυτό που αξίζει να θυμόμαστε είναι πως όσα λένε για τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα δεν μπορεί να ανακάμψει -δομικά προβλήματα, διαφθορά, αδύναμη ηγεσία, μπλα... μπλα... μπλα...- λέγονταν επίσης και για την Ινδονησία. Γιατί λοιπόν η Ινδονησία μπόρεσε να ανακάμψει, ενώ η Ελλάδα δεν μπορεί;
Για δύο προφανείς λόγους: Η Ινδονησία είχε ένα νόμισμα που μπορούσε να υποτιμήσει, όπως και έπραξε, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτό προκάλεσε μεγάλες βραχυπρόθεσμες χρηματοοικονομικές πιέσεις, όμως άνοιξε τον δρόμο για ανάπτυξη βασιζόμενη στις εξαγωγές. Και το ΔΝΤ, μετά την αρχική πίεση για πολιτικές λιτότητας στην Ασία, έκανε πίσω και αντέστρεψε την πορεία του. Aυτήν τη φορά όμως η τρόικα είναι άτεγκτη, και δεν έχει μάθει τίποτα από την εμπειρία της.