Τα αυθεντικά αρχαία Ελληνικά αγάλματα ήταν βαμμένα με έντονα χρώματα, αλλά μετά από 3 χιλιάδες χρόνια είναι λογικό να έχει χαθεί ο χρωματισμός τους. Όχι όμως εντελώς!

Αν και φαντάζει αδύνατο, ακόμα και να σκεφτεί κανείς ότι θα μπορούσε να δει την πραγματική μορφή αυτών των αγαλμάτων, αφού η φθορά από το χρόνο, τον ήλιο, την άμμο και τον αέρα είναι τεράστια, μερικοί φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών διαφόρων Πανεπιστημίων των ΗΠΑ (Harvard, Colorado κ.ά) ανακάλυψαν ότι όταν φωτίζουν τα αγάλματα με υπεριώδες φως υπό συγκεκριμένη γωνία (τεχνική που χρησιμοποιείται ευρέως στους πίνακες ζωγραφικής), μπορούν να δουν το σχεδιάγραμμα των χρωμάτων, τα υπολείμματα βαφής, σκόνης, αλλά και τα ίχνη από τα πινέλα.

Βέβαια, στα αγάλματα η διαδικασία αυτή είναι αρκετά πιο δύσκολη, αλλά τα περίτεχνα σχέδια γίνονται ορατά λόγω του διαφορετικού ρυθμού απόθεσης του κάθε χρώματος. Επιπλέον, αυτά τα στρώματα χρωμάτων προστατεύουν τα αγάλματα από τη διάβρωση, παρά το γεγονός ότι δεν είναι πλέον ορατά με γυμνό μάτι!

Για να περάσουμε ξανά στην τεχνική της υπεριώδους ακτινοβολίας, πρέπει να σημειώσουμε ότι το υπεριώδες φως κάνει πολλές οργανικές ενώσεις να φθορίζουν. Αυτό το γεγονός έχει βοηθήσει πολύ τους εκτιμητές έργων τέχνης να καταλαβαίνουν κατά πόσο ένα έργο είναι αντίγραφο, αφού κατά κανόνα τα παλαιότερα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό οργανικών ενώσεων σε σχέση με τα καινούργια. Χάρι στα υπολείμματα αυτών των οργανικών ενώσεων και το φθορισμό τους, οι ερευνητές μπορούν να δουν με μεγάλη λεπτομέρεια τη μορφολογία των αρχαίων αγαλμάτων.

Μόλις γίνει η χαρτογράφηση υπάρχει το πρόβλημα της εξακρίβωσης του χρώματος, καθώς παρά το γεγονός ότι κάθε χρώμα αφήνει το δικό του στίγμα, μετά από τόσα χρόνια αλλοιώνεται η χημική σύσταση, με αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα η σημερινή “βαφή” να μην έχει καμία σχέση με την πραγματική.

Παρόλα αυτά, υπάρχει λύση, αφού τα χρώματα μπορεί να ξεθωριάζουν με το χρόνο, αλλά τα υλικά (χρωστικές φυτικής και ζωικής προέλευσης, πέτρες και όστρακα) παραμένουν όπως ήταν εδώ και χιλιάδες χρόνια, κάτι που μπορεί επίσης να ανακαλυφθεί με φωτισμό. Με φασματοσκοπία ακτίνων Χ και υπερύθρου, οι ερευνητές μπορούν να κατανοήσουν τη σύσταση των χρωμάτων, καθώς και το ποια ήταν η εμφάνιση τους αρχικά.

Η φασματοσκοπία βασίζεται στο γεγονός ότι τα άτομα διαφορετικών υλικών απορροφούν διαφορετικά μήκη κύματος ακτινοβολίας, όταν αυτή πέφτει επάνω τους, με τα υπόλοιπα μήκη να ανακλώνται. Έτσι, οι ερευνητές καταλαβαίνουν ποια ακτινοβολία απορροφήθηκε και αναγνωρίζουν το υλικό, ενώ με τη βοήθεια των υπέρυθρων ακτίνων καθορίζουν τις οργανικές ενώσεις. Να σημειωθεί ότι οι ακτίνες Χ δεν σταματούν πουθενά, παρά μόνο στα βαρύτερα στοιχεία, όπως είναι τα πετρώματα και τα μέταλλα.