Τουλάχιστον 1 στις 3 κατοικίες στην Ελλάδα είναι κενές σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Το μεγαλύτερο ποσοστό είναι φυσικά τα εξοχικά αλλά σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι κατοικίες που είναι προς πώληση και ενοικίαση, ο αριθμός των οποίων, λόγω της οικονομικής κρίσης, δεν έχει σταματήσει να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.

Κατοικίες που άλλοτε απέφεραν σημαντικά εισοδήματα ή έστω αποτελούσαν σημαντικό περιουσιακό στοιχείο που θα μπορούσε να εκποιηθεί σε μια ώρα ανάγκης, τώρα όχι μόνον χάνουν την αξία εκμετάλλευσής τους αλλά αποτελούν για τους ιδιοκτήτες μόνιμο πονοκέφαλο εξόδων καθώς απαιτούν δαπάνες συντήρησης και φυσικά πηγή φορολογίας στο πλαίσιο φόρων όπως ο ΕΝΦΙΑ.

Σε μια τέτοια ασφυκτική συγκυρία, είναι λογικό ο χαρακτήρας της δευτερεύουσας αλλά και της κενής κατοικίας να αλλάζει δραστικά καθώς οι ιδιοκτήτες από τη μία δεν θέλουν να πουλήσουν κοψοχρονιά τα περιουσιακά τους στοιχεία και από την άλλη αναζητούν καινοτόμες λύσεις που θα δώσουν αξία στα σπίτια τους.

Σε διεθνές επίπεδο, η ανταλλαγή σπιτιών προσφέρει εδώ και χρόνια μια τέτοια διέξοδο. Από το 2013 ως σήμερα ο αριθμός των δευτερεύουσών κατοικιών ως ποσοστό του συνόλου των κατοικιών που είναι καταχωρημένες στο σάιτ του HomeExchange έχει πάει από το 16% στο 23%. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το οικονομικό κίνητρο είναι όπως είναι αναμενόμενο το πιο σημαντικό. Η δυνατότητα που δίνει η ανταλλαγή σπιτιών και το HomeExchange για ταξίδι οικονομικό κατά το οποίο η διαμονή είναι δωρεάν αλλάζει ριζικά τις νοοτροπίες σχετικά με τη χρήση ιδιαιτέρως των εξοχικών.

Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπέργκαμο στην Ιταλία, το αμέσως επόμενο κίνητρο που ωθεί τους ιδιοκτήτες σπιτιών να καταχωρούν τις κατοικίες τους στο HomeExchange είναι η αναζήτηση ταξιδιωτικών εμπειριών διαφορετικών από αυτές του μαζικού τουρισμού.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας, παρότι συστηματικά υποτιμούμενος, της στροφής προς τις εναλλακτικές μορφές ταξιδξού, όπως το HomeExchange, είναι η παραδοχή πως ένα άδειο σπίτι αποτελεί πολύ πιθανότερα στόχο κλεφτών σε σχέση με ένα σπίτι το οποίο κατοικείται.

Αντιστοίχως, τα ποιοτικά στοιχεία της ανταλλαγής σπιτιών δείχνουν ότι τα μέλη της κοινότητας ανησυχούν για τη συντήρηση της κατοικίας τους, ιδίως στις περiπτώσεις που αυτή είναι σε μακρινή απόσταση από τη μόνιμη έδρα τους, κάτι που καθιστά τη συντήρηση ακόμα πιο απαγορευτική από πλευράς κόστους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χρήση του HomeExchange λύνει ακόμα και καθημερινά προβλήματα όπως το… πότισμα των λουλουδιών: «Εντέλει, πρόκειται για μιαμορφή αμοιβαίου house-sitting – εκ του baby-sitting. Σε αυτή τη σχέση όλοι κερδίζουν», λέει η Ναταλί, που έχει καταχωρήσει το σπίτι της στο Περιγκόρ της Γαλλίας.

Ιδίως σε ό,τι αφορά τις εξοχικές κατοικίες, το HomeExchange παρέχει μια έξτρα δυνατότητα που κάνει την ανταλλαγή ακόμα πιο εύκολη και λειτουργική. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς τα εξοχικά δεν κατοικούνται, η ανταλλαγή τους δεν χρειάζεται να είναι ταυτόχρονη. Με άλλα λόγια, τα μέλη του HE μπορούν να διαλέξουν πότε θα ανταλλάξουν την κατοικία τους: «Ελάτε στο σπίτι μου τον Απρίλιου και θα έρθω στο δικό σας τον Ιούλιο». Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες δεν είναι δεμένοι με τα εξοχικά και εν γένει με τις δευτερεύουσες κατοικίες στο βαθμό που αυτό συμβαίνει με την πρώτη τους κατοικία κάτι που κάνει την ανταλλαγή ακόμα πιο εύκολη.

Μια έξυπνη χρήση του εξοχικού μπορεί να αποφέρει στον ιδιοκτήτη του ένα συνδυασμό πλεονεκτημάτων. Για παράδειγμα, ο ιδιοκτήτης διαλέγει την περίοδο που θέλει ο ίδιος και η οικογένειά του να κατοικήσει στο εξοχικό. Από και και πέρα, τους μήνες υψηλής ζήτησης, όπως είναι στην Ελλάδα το καλοκαίρι, ο ιδιοκτήτης μπορεί να νοικιάσει το εξοχικό του για ένα ικανό διάστημα ώστε να αποκομίσει ένα υπολογίσιμο εισόδημα. Και τους υπόλοιπους μήνες μπορεί να το δώσει για ανταλλαγή, εξασφαλίζοντας έτσι ένα «διαβατήριο» δωρεάν διαμονής για τους αγαπημένους του προορισμούς σε όλον τον κόσμο.