Ηλικίας 5.500 ετών και -σημερινό- νούμερο 37 είναι το αρχαιότερο δερμάτινο παπούτσι, που βρέθηκε ποτέ και το οποίο ανακάλυψε ομάδα αρχαιολόγων σε σπήλαιο στην Αρμενία. Το παπούτσι είναι περίπου 1.000 χρόνια παλιότερο από την πυραμίδα της Γκίζας στην Αίγυπτο και 400 χρόνια πιο “ηλικιωμένο” από το βρετανικό Στόουνχετζ.

Το παπούτσι χρονολογείται από το 3.500 π.Χ. (χαλκολιθική περίοδος), έχει κατασκευαστεί από ένα μοναδικό κομμάτι δέρματος (μάλλον αγελάδας) και είναι τέλεια διαμορφωμένο, ώστε να εφαρμόζει στο πόδι.

Περιείχε επίσης χορτάρι, είτε ως μονωτικό για να κρατά το πόδι ζεστό, είτε για να έχει καλύτερη εφαρμογή στο πόδι, ενώ υπήρχαν κορδόνια, τα οποία παρέμειναν άθικτα, τόσο στο πάνω μέρος όσο και στο πίσω για να συγκρατείται σωστά το πόδι.

Το παπούτσι είναι (σημερινό) νούμερο 37 και είναι άγνωστο αν ανήκει σε άνδρα ή γυναίκα, καθώς σύμφωνα με τους ερευνητές, κάλλιστα μπορεί να ανήκε σε άνδρα εκείνης της εποχής.

Το (δεξί) παπούτσι βρέθηκε στην περιοχή Βαγιότζ Ντζορ στα αρμενο-ιρανο-τουρκικά σύνορα, σε ένα σπήλαιο κοντά σε ένα δρόμο, το οποίο ήταν ήδη γνωστό στους αρμένιους αρχαιολόγους.

Οι σταθερές, ξηρές και ψυχρές συνθήκες του σπηλαίου βοήθησαν στην άριστη συντήρηση του παπουτσιού μέχρι σήμερα, ενώ σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι το έδαφος του σπηλαίου ήταν σκεπασμένο από ένα παχύ στρώμα περιττωμάτων προβάτων, τα οποία λειτούργησαν προστατευτικά στο πέρασμα του χρόνου.

Οι αρχαιολόγοι αρχικά νόμιζαν ότι το παπούτσι δεν ήταν παλαιότερο των 600-700 ετών, παρασυρμένοι από την άριστη κατάστασή του, ωστόσο η μετέπειτα χρονολόγησή του σε δύο εργαστήρια των πανεπιστημίων της Οξφόρδης και της Καλιφόρνια, με την μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα, αποκάλυψε την πραγματική ηλικία του παπουτσιού (μεταξύ 5.637 - 5.387 ετών).

Μέχρι σήμερα τα αρχαιότερα υποδήματα που είχαν βρεθεί στον κόσμο, ήσαν σαντάλια από φυτικό υλικό (και όχι δέρμα), σε ένα σπήλαιο στο Μισούρι των ΗΠΑ, καθώς και σαντάλια σε ένα σπήλαιο στην έρημο της Ιουδαίας στο Ισραήλ.

Η ανακάλυψη έγινε από μια διδακτορική φοιτήτρια, την Ντιάνα Ζαρνταριάν του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Αρμενίας. Το εύρημα παρουσιάστηκε από τον αρχαιολόγο δρα Ρον Πινχάσι του ιρλανδικού University College του Κορκ, στο περιοδικό PloS ONΕ.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το παπούτσι της Αρμενίας έχει μεγάλες ομοιότητες στην κατασκευή και το σχεδιασμό του με τα παπούτσια που βρέθηκαν στην Ευρώπη μέχρι την Ιρλανδία τα επόμενα χρόνια, γεγονός που δείχνει ότι ουσιαστικά ο ίδιος τύπους υποδήματος φοριόταν επί χιλιάδες χρόνια σε μια μεγάλη περιοχή από την μια άκρη της Ευρώπης ως την άλλη.