Ένα νέο εμβόλιο για τον ιό HIV του AIDS μπορεί να μετατρέψει την επικίνδυνη ασθένεια που έχει ήδη σκοτώσει εκατομμύρια άτομα σε μια «ήπια χρόνια λοίμωξη», όπως αυτή που προκαλεί ο ιός του έρπητα. Αυτό υπόσχονται ειδικοί του Ανώτατου Επιστημονικού Συμβουλίου Ερευνας της Ισπανίας (CSIC) στη Μαδρίτη, οι οποίοι είδαν ότι στις πρώτες κλινικές δοκιμές εννέα στους δέκα εθελοντές που συμμετείχαν ανέπτυξαν ανοσολογική απόκριση στον ιό, ενώ το 85% εξ αυτών συνέχιζε να έχει ανοσία σχεδόν επί ένα έτος.

Λιγότερο μολυσματικός
Εάν τα πρώτα αυτά εντυπωσιακά αποτελέσματα επιβεβαιωθούν από μεγαλύτερου εύρους δοκιμές, εκτιμάται ότι ο HIV θα αντιμετωπίζεται ως ένας ιός που θα είναι πολύ λιγότερο μολυσματικός.
Η επιτυχία του εμβολίου, που είναι γνωστό ως MVA-B, βασίζεται στην ικανότητα του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος να μαθαίνει πώς να αντιδρά μακροπρόθεσμα στα ιικά σωματίδια και στα μολυσμένα κύτταρα.

Το MVA-B αποτελεί ουσιαστικώς παραλλαγή ενός εμβολίου για την ευλογιά στο οποίο προστέθηκαν τέσσερα γονίδια του ΗIV, ανίκανα να παραγάγουν αντίγραφα, γεγονός που εγγυάται την ασφάλειά του.

Δοκιμές φάσης Ι
Οι πρώτες δοκιμές φάσης Ι σε ανθρώπους – των οποίων είχαν προηγηθεί άκρως επιτυχημένα πειράματα σε ποντίκια και σε πιθήκους – περιελάμβαναν 30 υγιείς εθελοντές. Από αυτούς, οι 24 έλαβαν το εμβόλιο MVA-B ενώ οι υπόλοιποι έξι εικονικό εμβόλιο.

Οι εθελοντές έλαβαν τρεις δόσεις του εμβολίου – στην αρχή της μελέτης, στην τέταρτη εβδομάδα και στην 16η εβδομάδα – και οι ερευνητές μελετούσαν την επίδραση του MVA-B μέσω εξετάσεων αίματος που διεξάγονταν ως το τέλος της δοκιμής (διήρκεσε συνολικά 11 μήνες).

Η έγχυση του εμβολίου σε υγιή άτομα είχε ως στόχο να «εκπαιδεύσει» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να ανιχνεύει και να «πολεμά» τον ιό.

Η «φωτογραφία» του ιού
Oπως εξήγησε ο καθηγητής Μαριάνο Εστέμπαν από το CSIC «είναι σαν να δείχνουμε μια φωτογραφία του ιού στο ανοσοποιητικό σύστημα ώστε εκείνο να μπορεί να τον αναγνωρίζει σε περίπτωση που τον συναντήσει στο μέλλον».

Σύμφωνα με τον καθηγητή το MVA-B δεν μπορεί να απομακρύνει τον ΗIV από τον οργανισμό, μπορεί όμως να μειώσει σημαντικά την ισχύ του. «Εάν ο ιός εισέλθει στο σώμα και προσπαθήσει να αναπτυχθεί σε ένα κύτταρο, το ανοσοποιητικό σύστημα θα είναι έτοιμο να εξουδετερώσει τον ιό και να καταστρέψει το μολυσμένο κύτταρο».

Οι δημιουργοί του εμβολίου ελπίζουν ότι εάν το «γενετικό κοκτέιλ» που ανέπτυξαν περάσει τις μελλοντικές δοκιμές φάσης ΙΙ και ΙΙΙ με επιτυχία και φθάσει τελικώς στο στάδιο της παραγωγής «στο μέλλον ο HIV θα μπορεί να συγκρίνεται με τον ιό του έρπητα». Αυτό σημαίνει ότι ο ιός του AIDS δεν θα προκαλεί σοβαρά συμπτώματα αλλά θα χαρακτηρίζεται ως μια ελάσσων λοίμωξη, η οποία θα έχει πολύ πιο ήπιο μολυσματικό προφίλ.